İran petrolü dünya için ne ifade ediyor?

İran'a uygulanacak ambargo gözleri bu ülkeye çevirdi. İran'ın petrol ihracatında en büyük payı Çin alıyor, onu AB izliyor. İşte İran'ın dünya petrol piyasasındaki yeri...

	İran dünyanın dördüncü büyük rezervine sahip ülkesi (milyar varil)

Bora ÖZCAN

ntvmsnbc

İSTANBUL - Petrol piyasasında gözler, İran'a çevrildi.

Avrupa Birliği (AB), 1 Temmuz'dan itibaren İran'a petrol ambargosu başlatacak. İran'ın bu karara misilleme olarak, 6 Avrupa ülkesine petrol ihracatını durdurduğu haberi bomba gibi düştü. Ancak İran Petrol Bakanlığı bu yöndeki haberleri yalanladı.

Peki İran, petrol piyasasında nasıl bir yere sahip? İran dünyanın dördüncü büyük petrol rezervine sahip ülkesi. Suudi Arabistan'ın 263, Venezuela'nın 211, Kanada'nın 175 milyar varillik rezervi bulunuyor. İran, bu üç ülkeyi 137 milyar varillik rezerviyle takip ediyor.

İran tek başına dünya petrol piyasasının yüzde 9.3'üne sahip. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) içindeki payı ise yüzde 12.

DÜNYA PETROLÜNÜN YÜZDE 5'İNİ ÜRETİYOR
OPEC'te Suudilerden sonra ikinci büyük ham petrol üreticisi olan İran'ın günlük üretimi 3.7 milyon varil. Bu da küresel petrol üretiminin yüzde 5'ine eşit.

1970'lerden bugüne İran petrol üretimini çeşitlendirmeyi başardı. İran, tarihteki en büyük üretimini 1976 ve 1977 yıllarında günlük ortalama 5.5 milyon varille yaptı.

İHRACATIN YÜZDE 80'İ PETROLDEN
İran, 2010 yılında günde yaklaşık 2.2 milyon varillik petrol ihraç etti. Petrol ihracatından kazanılan gelir İran hükümetinin gelirlerinin yarısını oluşturuyor. İran'ın toplam ihracatının yüzde 80'ini de petrol ihracatı oluşturuyor.

PETROLDEN 81 MİLYAR DOLAR
İran, 2010 yılında 81.1 milyar dolarlık petrol ihraç etti. Bu oran bir önceki yıla göre yüzde 23 artışı ifade ediyor.

Türkiye, Çin, Hindistan ve Güney Kore İran'dan petrol ithalatını artıran ülkeler olarak başı çekiyor. İtalya ve İngiltere'ye yapılan ihracat ise ambargo uygulamaları nedeniyle düştü.

AB'NİN İHRACATTAKİ PAYI YÜZDE 18
İran petrolün yüzde 18'ini AB üyesi ülkelere ihraç ediyor. Bu ülkelerden İtalya yüzde 7'yle başı çekiyor. Onu yüzde 6'yla İspanya, yüzde 2'yle Fransa, yüzde 1'le Almanya, yüzde 1'le Hollanda takip etti. İngiltere'nin payı yüzde 1'e yakın. Diğer ülkelerin payı da yüzde 1.

EN ÇOK İHRACAT ÇİN'E
Dünyanın en büyük enerji tüketimine sahip olan Çin, İran'ın ihracatında yüzde 22 ile en önemli ülke konumunda. Türkiye'nin payı ise yüzde 7.

İran'ın ihracatında Japonya'nın payı yüzde 14, Hindistan'ın payı yüzde 13, Güney Kore'nin payı yüzde 10, Güney Afrika'nın payı yüzde 4, Sri Lanka'nın payı yüzde 2, Tayvan'ın payı ise yüzde 1.

EN ÇOK TÜRKİYE BAĞIMLI
İran'dan petrol ithalatı yapan ülkeler arasında ilk sırada yüzde 30.6'yla Türkiye yer alıyor. Bir başka deyişle, Türkiye petrol ihtiyacının yüzde 30.6'sını İran'dan karşılıyor. Türkiye'yi yüzde 25'le Güney Afrika, yüzde 22.6 ile Yunanistan, yüzde 13.5'le İtalya izliyor.

İRAN: PETROL 150 DOLARI GÖREBİLİR
İran'a 1 Temmuz'dan itibaren uygulanacak ambargonun petrol fiyatlarını artırması bekleniyor. İran Petrol Bakan Yardımcısı Ahmed Kalebani, petrol fiyatlarının 150 doları görebileceğini belirtti.