Organ nakline tek hekim karar veremeyecek

Yeni bir düzenlemeye giden Sağlık Bakanlığı, organ naklinin tek hekim yerine konsey kararıyla yapılacağını açıkladı.

AA

ANKARA - Organ nakli merkezlerini daha yakından izleyecek olan Sağlık Bakanlığının yayımladığı Organ Nakli Merkezleri Yönergesi ile kalp, karaciğer, akciğer, böbrek ve pankreas nakilleriyle ilgili yeni uygulamalar getirildi.

Düzenlemeyle organ nakli ruhsatı eskiden olduğu gibi hekimlere değil merkezlere verilecek. Böylece eskiden ruhsat sahibi hekimin ayrılmasıyla ortaya çıkan sorun da aşılmış olacak.

Merkezlerde her nakil türü için ayrı ekipler oluşturulacak. Bir ekipteki hekimler yönergeyle getirilen objektif kriterlere göre puanlamaya tabi tutulacak. En fazla puana sahip hekim, ekibin başı olacak. Bu hekimin merkezden ayrılması halinde ise ikinci sırada en yüksek puana sahip hekim, ekip başı olacak.

KONSEYİN UYGUN BULDUĞU HASTAYA NAKİL YAPILACAKHer merkezin bulunduğu hastanede, nakil türüne göre ilgili branşlardan teşekkül etmek üzere bir nakil konseyi kurulacak. Konsey, hastanın operasyona uygun olup olmadığını, alıcı ve vericinin onayının usulüne uygun alınıp alınmadığını ve operasyonun tıbbi, sosyal ve etik açıdan uygun olup olmadığını değerlendirecek.

Konsey tarafından alınan tüm kararlar, baştabiplik tarafından tasdik edilen bir deftere kaydedilerek katılanlarca imzalanacak. Konsey kararına katılmayan üye, gerekçesi ile beraber kararını deftere yazarak imzalayacak. Konsey kararları en az 4'te 3 çoğunlukla alınacak. Yalnızca konseyin uygun bulduğu vakalara nakil yapılacak.

MERKEZLER YAKINDAN İZLENECEKSağlık Bakanlığı, organ nakli merkezlerini yakından izleyip değerlendirecek. Ülke genelinde tüm organ ve doku bağışları ile nakil bekleyen hasta bilgilerini, verici kayıtlarını ve gerçekleşen nakillere ait alıcı ve verici izlem bilgilerini içeren ''Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi'' (TODS) adı verilen veri tabanı sistemi oluşturulacak.

Merkezler, her yılın sonunda değerlendirilmek üzere yaptıkları nakil sayılarını ve hasta izlenimlerini TODS üzerinden alacakları Organ Nakli Merkezleri Bildirim formlarını onaylayarak bir dosya halinde Sağlık Bakanlığına bildirecek. Dosyalar, ilgili komisyon tarafından incelenecek. Bu komisyon da değerlendirilen merkezlere ilişkin görüş ve önerilerini Ulusal Koordinasyon Kuruluna bir rapor halinde sunacak. Ulusal Koordinasyon Kurulunca bu raporların incelenmesi sonucunda, bir merkezin ruhsat/faaliyet iznine ilişkin niteliğini kaybettiği veya faaliyetinin mevzuata aykırı olduğu kanaatine varılırsa, bakanlıkça da uygun görüldüğü takdirde faaliyeti geçici olarak ya da tamamen durdurulacak.

Sağlık Bakanlığına intikal ettirilen dosyalar ve gerektiğinde yerinde yapılan incelemeler neticesinde son 1 yıl içerisinde 3'ten az kalp nakli yapan merkezin ilgili komisyon görüşü alınarak faaliyet izni iptal edilecek. Son 1 yıl içerisinde hiç nakil yapmayan akciğer nakli merkezi ise bakanlıkça ikaz edilecek. İkinci yıl aynı durumun tekrarında komisyon görüşü alınarak faaliyet izninin iptaline karar verilecek.

BÖBREK NAKLİNDE YENİ DÜZENLEME
Yılda 10'dan az böbrek nakli yapan merkez de birinci yıl bakanlıkça ikaz edilecek. İkinci yıl aynı durum tekrar ederse faaliyet izni komisyon görüşü alınarak iptal edilecek. Yıllık hasta yaşam süresinin yüzde 85'in, nakli yapılan organın yaşam süresinin ise yüzde 75'in altına düşmesi halinde bu merkez bakanlıkça ikaz edilecek. İki yıllık hasta yaşam süresi yüzde 80'in, nakli yapılan organın yaşam süresinin ise yüzde 70'in altında olması durumunda ilgili komisyon görüşü alınarak bu nakillerin yapıldığı merkezin faaliyet izni iptal olacak. Operasyonda ve operasyondan sonraki 15 günlük süre zarfında, operasyona bağlı nedenlerle ölüm gelişmesi durumunda, merkezin faaliyeti izlemeye alınacak. Gerekli durumlarda merkezin bu nakil türü bakımından faaliyet izni iptal edilecek.

KARACİĞER NAKLİNDE YAŞAM SÜRESİNE BAKILACAKSon 1 yıl içinde 5'ten az nakil yapan karaciğer merkezinin faaliyet izni de iptal edilecek. Yılda en az 5 kadavra verici bildiriminde bulunan merkezler, bu hükümden muaf tutulacak. Yıllık hasta yaşam süresinin yüzde 70'in altında olması durumunda bu merkezler ikaz edilecek, takip eden yıl içerisinde hasta yaşam süresinin yeniden yüzde 70'in altında olması halinde ise ilgili komisyon görüşü alınarak merkezin bu nakil türü bakımından faaliyet izni iptal edilecek. Yıllık yaşam süresinin yüzde 50'nin altında olması halinde merkezin faaliyet izni iptal edilecek.

YETERSİZ BULUNAN MERKEZİN İZNİ İPTAL EDİLECEKYönerge, pankreas ve kalp-akciğer nakilleri ile ilgili yeni hükümler içeriyor. Bu nakil türleri bakımından nakil sayısı, hasta yaşam süresi ve nakil yapılan organın yaşam süresi açısından ilgili komisyonlarca yıllık değerlendirmeler yapılacak. Yetersiz bulunan merkezlerin faaliyet izni bakanlıkça iptal edilebilecek. Faaliyet izninin iptal edildiği veya faaliyetin geçici süre durdurulduğu durumlarda hastaların mağdur olmaması için gerekli tedbirler alınacak. Merkezin faaliyetlerine yönelik personel hakkında adli işlem başlatılması durumunda, bakanlıkça merkez ve ilgili personel hakkında kanun ve yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre işlem yapılacak.